ANALISIS UNSUR-UNSUR SAJAK ANU AYA DINA SAJAK SUFI

PANGJAJAP

Puji sareng syukur mangga urang sanggakeun ka hadirat Alloh SWT lantaran barkat rahmat-Na simkuring saparakanca tiasa ngabereskeun ieu makalah kanggo nuntaskeun pancen ti ibu Guru. Sholawat sareng salam mugi-mugi salamina kacurah limpahkeun ka jungjunan alam nyatana Nabi Muhammad SAW, teu hilap ka kulawargina sareng ka shahabatna sareng mudah-mudahan dugi ka urang sadayana. Amin …

makalah ieu di judulan  ANALISIS UNSUR-UNSUR SAJAK ANU AYA DINA SAJAK SUFI . Panyajian anu aya dina karya ilmiah ieu nyaeta unsur-unsur sajak anu aya dina sajak sufi, anu tujuanna pikeun nyumponan pancen ti Guru Basa Sunda. Tujuan anu sejenna nyaeta pikeun ngembangkeun kanyaho urang kana karya sastra sunda khususna karya sastra sajak.

Saleres-leresna makalah ieu pasti wae aya kakiranganna anu teu di dugi ku simkuring saparakanca. Kumargi kitu simkuring saparakanca anu nyusun kana makalah ieu nyuhunkeun kritikan sareng saran ti Ibu Guru mata pelajaran pikeun nyampurnakeun makalah ieu pikahareupeun.

Tungtung basa, simkuring saparakanca ngucapkeun hatur nuhun ka Ibu Guru anu parantos ngabimbing simkuring saparakanca kana nyusunna ieu karya ilmiah. Oge simkuring saparakanca salaku anu nyusun ieu karya ilmiah ngaharepkeun supaya ieu karya ilmiah teh tiasa manfaat kanggo ngembangkeun katerampilan dina karya sastra sunda, sareng tiasa manfaat kanggo para siswa pikeun diajar sastra.

BAB I

BUBUKA

1.1 Kasang Tukang

Dina kahirupan sapo-poe urang sarerea pasti wae pernah nguping istilah sastra atawa karya sastra, prosa atawa sajak. Tina maca karya sastra, urang sarerea bakal manggihan harkat hirup. Tina basa lain, tina karya sastra aya ka manfaatan pikeun kahirupan. Karya sastra anu alus, biasana sok ngabogaan nilai (value). Nilai eta di wangen tina wujud wangenan karya sastra, anu sacara implicit sok aya dina galur, latar, tokoh, tema jeung amanat. Atawa dina larik, kuplet, rima jeung irama. Nilai anu di kandung tina karya sastra nyaeta : Nilai etis, moral, agama (Ethical, Moral, Religious Value) jeung nilai praktis (Practical Value).

Salah sahiji karya sastra sunda nyaeta sajak. Sajak teh nyaeta anu ngabogaan ciri mantra, rima, teu jeung rima, atawa kombinasi duanana. Katangtuanna, lamun di bandingkeun jeung sastra anu sejen nyaeta, dina basa-basana anu topang-manopang jeung hubungan tina harti.

Pamahaman jalma-jalma kana sajak bisa beda-beda. Ieu di sababkeun tergantung timana urang ngahartikeunna. Sajak mangrupakeun ekspresi jiwa atawa emosi panyair kana naon-naon masalah anu kapanggih dina ka hirupan. Jeung anu nyieuna kana sajak bisa saha wae heunteu kudu jalma-jalma anu palalinter. Tapi urang oge salaku jalma awam bisa nyieun oge lantaran satiap jalma ngabogaan imajinasi jeung pangalaman-pangalaman anu bisa di jadikeun atawa anu bisa di larapkeun kana sajak.

1.2 Watesan Masalah

Watesan masalah ieu dilakukeun supaya panalungtikan bisa luyu jeung tujuan anu di harepkeun. Watesan masalahna nyaeta: sakabeh anu ngenaan kana sajak sufi.

1.3 Maksud Jeung Tujuan

Maksud tina makalah ieu nya eta pikeun nganyahokeun sajak sufi.

Tujuanna tina nyieun makalah ieu nyaeta:

• Nganyahokeun salah sahiji karya sastra sunda anu tina jalur sajak sufi

• Nganyahokeun unsur-unsur sajak

• Bisa nambahan kana kanyaho tina karya sastra

BAB II

ULIKAN TIORI

2.1 Bahasan

Sajak sufi teh nyaeta salah sahiji karya sastra sunda. Sajak sufi bisa di hartikeun sajak anu di tulis ku panganut paham kana tasawuf, sajak anu ngandung kana nilai-nilai tasawuf, atawa sajak anu ngandung kana pangalaman tasawuf. Sajak sufi biasana ngebrehkeun rasa ka sono panyairna kanu nyiptakeunna (Allah), hakekat hubungan mahluk jeung sang Khalik, jeung sagala tingkah polah anu ka asup kana pangalaman kaagaman (religious).

2.2 Wangenan

Wangenan sajak sufi teu beda jauh jeung sajak-sajak anu sejena. Anu di wangen ku tema, makna/harti, rasa, irama/lagu, jeung amanat.

2.2.1 Tema

Tema nyaeta pokok pasualan anu bakal di jentrekeun tina wangen sajak. Tema eta bisa di kembangkeun ku cara nagtukeun hal-hal anu rek di jenterkeun tina sajak. Tema bisa oge disebut pokok pasualan pikeun pikeun panyair.

2.2.2 Makna /Harti

Makna nyaeta kata anu dipake dina sajak. Makna sajak aya anu disebut makna denotasi jeung aya anu disebut makna konotasi.

2.2.2.1 Makna Denotasi

Makna denotasi nyaeta makna dasar, leksikal, kamus, umum, netral, teu di campur nilai rasa, lain kiasan, atawa harti anu paling deukeut. Atawa disebut oge makna anu sabeuneurna.

2.2.2.2 Makna Konotasi

Makna konotasi nyaeta makna anu timbul tina akibat sikap sosial, sikap pribadi, jeung tina sikep tambahan, anu dikenakeun kana salah sahiji makna konseptual atawa disebut makna kiasan makna ditukangeun makna anu sabenerna.

2.2.3 Rasa

Rasa nyaeta sikep panyair kana pokok pasualan.

2.2.4 Irama/Lagu

Lagu nyaeta sikep panyair kana macana sajak.

2.2.5 Amanat

Amanat nyaeta salah sahiji perkara anu anu jadi tujuan panyair atawa efek anu tangtu anu di dambakeun ku panyair, oge disebut pesan atawa palajaran anu bisa di pelajari tina salah sahiji sajak.

BAB III

ANALISIS DATA

3.1 Conto Sajak Sufi

Karya: Abdul Hadi W.M

Gusti

Gusti,

Kuring jeung Anjeun deukeut pisan

Sakumaha seuneu jeung panas

Kuring teh panas tina seuneu Anjeun

Gusti,

Kuring jeung Anjeun deukeut pisan

Seperti kaen jeung kapas

Kuring kapas tina kaen Anjeun

3.2 Analisis

3.2.1 Tema

Tema sajak sufi di luhur nyaeta hakekat hubungan mahluk jeung sang Kholik. Lantaran panyair ngajentrekeun yen sakabeh jalma heunteu jauh jeung pangawasan anu nyiptakeunna (Alloh SWT).

3.2.2 Makna

Makna anu di kandung dina sajak sufi bisa disajikeun dina bentuk narasi ieu dihandap:

Sajak anu di karang ku Abdul Hadi W.M. eusina nyaeta “Yen saenya-enyana jalma-jalma teh heunteu jauh jeung Alloh SWT, tegesna mah jalma-jalma teh henteu bisa ngahindar tina pangawasan Allah SWT, lir di umpamakeun saperti seneu jeung panas, jeung lir ibarat kaen jeung kapas anu henteu bisa dipisahkeun.”

Dina narasi diluhur nandakeun makna anu dikandung dina sajak eta miboga makna denotasi jeung konotasi (campuran).

3.2.3 Rasa

Pangarang anu ngarang kana sajak sufi anu judulna “Gusti” , ngabogaan sikep yen anjeuna geus sono pisan ka Gusti Alloh SWT, jeung anjeuna rumasa yen dirina teu bisa jauh ti Allah SWT.

3.2.4 Irama/Lagu

Dina conto sajak sufi. Iramana bisa make lagu angger, lantaran tiap padalisan sajak sufi di luhur iramana sarua atawa angger nyaeta 2//2.

3.2.5 Amanat

Amanat anu di kandung dina sajak sufi “Gusti” anu bade di sampaikeun ku pangarang nyaeta: urang teh kudu sadar yen urang sarerea heunteu bisa jauh tina pangawasan Alloh SWT, heunteu bisa sabebas-bebasna hirup di dunya. Kumargi kitu urang kudu ngajaga sikep, tingkah laku urang, lantaran Alloh SWT bakal terus bakal aya wae ningali ka urang, ngawas ka urang dina keur ngalakonan naon bae.

BAB IV

PANUTUP

4.1 Kacindekan

Dina analisis data anu geus dilakukeun kana sajak sufi bisa dicindekkeun sababaraha hal nyaeta:

a. Sastra nyaeta karya tulis anu, lamun di bandingkeun jeung karya tulis anu sejena, miboga pirang-pirang ciri kaunggulan saperti kaorsinilan, kaartistikan, sarta kaendahan tina eusi jeung ungkapanna.

b. Sajak sufi teh nyaeta salah sahiji karya sastra sunda. Sajak sufi bisa di hartikeun sajak anu di tulis ku panganut paham kana tasawuf, sajak anu ngandung kana nilai-nilai tasawuf, atawa sajak anu ngandung kana pangalaman tasawuf. Sajak sufi biasana ngebrehkeun rasa ka sono panyairna kanu nyiptakeunna (Allah), hakekat hubungan mahluk jeung sang Khalik, jeung sagala tingkah polah anu ka asup kana pangalaman kaagamaan (religious).

c. Unsur-unsur sajak sufi teu beda jauh jeung sajak-sajak anu sejena nyaeta miboga tema, makna/harti, rasa, irama/lagu, jeung amanat.

DAFTAR PUSTAKA

Anindyarini, Atikah. 2008. Bahasa sunda Kelas VII. Jakarta: Departemen

Pendidikan Nasional.

__________. 2008. Bahasa sunda Kelas IX. Jakarta: Departemen

Pendidikan Nasional.

Gumilar, Kankan.1996. Bahasa dan Sastra sunda. Ciparay:

Hakim, Lukmanul. 2004. Bahasa sunda. Bandung: Elisa Surya Dwitma.

Sugono, Dendi. 2003. Buku Praktis Bahasa sunda Jilid 1. Jakarta:

Departemen Pendidikan Nasional.